በባህላዊ መስህቦች ታዋቂ የሆነችው ዘመናዊ ኢስታንቡል ትልቁ የቱርክ ከተማ ናት ፡፡ ከተማዋ በቦስፎረስ በሁለቱም በኩል በአንድ ጊዜ በሁለት አህጉራት ትገኛለች ፡፡ ቀደም ሲል ቆስጠንጢኖፕ ተብሎ የሚጠራው ኢስታንቡል ባለፉት መቶ ዘመናት የቆየ ታሪክ ውስጥ በተደጋጋሚ የዓለም ክስተቶች ማዕከል ሆናለች።
የቁስጥንጥንያ የከፍታ ዘመን
በአርኪኦሎጂስቶች በኢስታንቡል ግዛት ላይ የተገኙት የመጀመሪያዎቹ ሰፈሮች ከኒኦሊቲክ ዘመን ጀምሮ ነበር ፡፡ ብዙ ሺህ ዓመታት አልፈዋል ፣ እናም ቀድሞውኑ በ 7 ኛው ክፍለዘመን ከክርስቶስ ልደት በፊት ቅኝ ገዥዎች እዚህ ብቅ አሉ ፣ በዚህ አካባቢ መልክዓ ምድራዊ አቀማመጥ የተማረኩ ፣ ከንግድ እይታ አንጻር ተስማሚ ናቸው ፡፡ ለብዙ መቶ ዘመናት በዓለም እጅግ የበለፀጉ እና የበለጸጉ ከተሞች አንዷ ተደርጋ የምትቆጠረው የባይዛንቲየም ከተማ እንዲህ ነው የተጀመረው ፡፡ በአንድ ወቅት ከተማዋ በፋርስ ግዛት ተጽዕኖ ሥር ነበር ፣ ከዚያ በኋላ ከአንድ ጊዜ በላይ በግሪክ ከተማ-ግዛቶች አገዛዝ ስር አልፋለች ፡፡
የባይዛንቲየም ወታደራዊ አቋም ከሮማ ጋር ከተደረገው ስምምነት በኋላ ተጠናከረ ፣ ከክርስቶስ ልደት በፊት በሁለተኛው ክፍለ ዘመን አጋማሽ ላይ ተጠናቀቀ ፡፡ ብዙም ሳይቆይ ከተማዋ የሮማ ግዛት ከሆኑት መሬቶች አካል ሆነች ፡፡
ታላቁ በቅፅል ስሙ የሚጠራው ብርቱ እና ንቁ ንጉሠ ነገሥት ቆስጠንጢኖስ የግዛቱን ዋና ከተማ ወደ ምስራቅ ለማዘዋወር ወሰነ ፡፡ ምርጫው በባይዛንቲየም ላይ ወደቀ ፡፡ በከተማ ውስጥ መጠነ ሰፊ ግንባታ ተጀመረ ፡፡ እ.ኤ.አ. በግንቦት 330 ቆስጠንጢኖስ ከተማዋን “ሁለተኛ ሮም” ብሎ አወጀ ፡፡ ቆስጠንጢኖስ ስሙን ለማስቀጠል ባደረገው ጥረት ለከተማዋ አዲስ ግርማ ስም አላት - ቁስጥንጥንያ። ከተማው ኃይለኛ የምሽግ ግድግዳዎችን ተቀበለ ፣ ክርስትና በቁስጥንጥንያ ውስጥ የመንግስት ሃይማኖት ተብሎ ታወጀ ፡፡
በጣም በአጭር ጊዜ ውስጥ የታደሰው ከተማ ብዙ ጊዜ አድጓል እና ተስፋፍቷል ፡፡ ከሮማ ኢምፓየር ከሁሉም ማዕዘናት የተሰበሰቡ ችሎታ ያላቸው የእጅ ባለሞያዎች ፣ መንገዶችን ሠሩ ፣ ቤተመቅደሶችን እና የከተማ አደባባዮችን አሠሩ ፡፡ ግማሽ ሚሊዮን ህዝብ ያላት ከተማ ቀስ በቀስ በዚያን ጊዜ ከነበሩት የዓለም ተጽዕኖዎች የባህልና የፖለቲካ ማዕከላት አንዷ ወደ ሆነች ፡፡
የቱርክ ዕንቁ
ቆስጠንጢኖስ ከሞተ በኋላ የሮማ ግዛት በሁለት ተዋጊ ክፍሎች ተከፍሏል ፡፡ ቁስጥንጥንያ የምስራቁ ክፍል ዋና ከተማ ሆነች - የባይዛንታይን ግዛት ፡፡ የሮማ ግዛት ምዕራባዊ ክልል ከምስራቅ ጎረቤት ጋር ያለውን ፉክክር መቋቋም አልቻለም እናም ቀስ በቀስ ወደ መበስበስ ወደቀ ፡፡ “ኒው ሮም” ይህ በእንዲህ እንዳለ ጥንካሬን ማግኘቱን እንዲሁም በፖለቲካዊ እና በንግዱ መበልፀግ ቀጠለ ፡፡
የባይዛንታይን ግዛት በጣም ብሩህ ጊዜ በ VI ክፍለ ዘመን አጋማሽ ላይ ይወድቃል።
በቀጣዮቹ መቶ ዘመናት በምሥራቅ ሮም የፖለቲካ ሕይወት ውስጥ ብዙ ክስተቶች ተፈጽመዋል ፡፡ በ 12 ኛው ክፍለዘመን መጨረሻ በኦቶማን ወረራ ምክንያት ከተማዋ በመጨረሻ ኢስታንቡል የሚል ስም ተቀበለች እናም የእስልምና እና የኦቶማን ኢምፓየርስ እውነተኛ ማዕከል ሆነች ፡፡ ከተማዋ ቀስ በቀስ በመስጊዶች እና በአዳዲስ የቤተመንግስ ሕንፃዎች ተገንብታ ነበር ፡፡ “ኢስታንቡል” ወይም “ኢስታንቡል” የሚለው መጠሪያ በተወሰነ መልኩ የተዛባ ሐረግ ሲሆን ትርጉሙም “እስልምና የሞላበት” የሚል ትርጉም ያለው ሲሆን ዋና ከተማው ለእስልምና ሃይማኖት አስፈላጊ መሆኑን የሚያጎላ ነበር ፡፡
ቱርክ በ 1923 ሪፐብሊክ ተብላ ከተመሰረተች በኋላ የሀገሪቱ ዋና ከተማ ከኢስታንቡል ወደ አንካራ ተዛወረ ፡፡ ግን ይህ የቀድሞው የባይዛንቲየም እና የቁስጥንጥንያው ኢስታንቡል በንቃት እንዳይስፋፋ ፣ ወደ ዘመናዊ ከተማ ፣ የዓለም ንግድ እና የኢንዱስትሪ ማዕከል እንዳይሆን አላገደውም ፡፡
